Üryanizade Camii

Üsküdar'dan Beylerbeyi'ne uzanan sahil yolunda, kıyıda görebileceğiniz tek cami olmasıyla dikkat çeken bu küçük mabed, konuklarına Boğaz manzarası eşliğinde huzur dolu bir atmosfer sunuyor. Tamamen ahşap malzemeden inşa edilmiş cami, zarif mimarisiyle adeta küçük bir köşkü andırmakta ve çevresini saran doğayla uyum içinde İstanbul Boğazı'nı süslemektedir. Özellikle deniz üzerinden bakıldığında, suya vuran yansıması ve arka plandaki Boğaziçi Köprüsü ile birlikte tarihi ve moderni buluşturan bir tablo gibidir. İlk bakışta mütevazı görünen Üryanizade Camii, detaylarında saklı zarafeti ve konumunun getirdiği eşsiz güzellikle gerek İstanbulluları gerekse yabancı ziyaretçileri kendine hayran bırakıyor.

Tarihçe

Üryanizade Camii, adını banisi Üryanizade Ahmet Esat Efendi'den almıştır; Sultan II. Abdülhamid döneminde 1878-1889 yılları arasında Osmanlı Devleti'nin şeyhülislamı (baş dinî yetkilisi) olarak görev yapmış olan Ahmet Esat Efendi, hem dinî hem devlet adamı kimliğiyle tanınmıştır. 1813 doğumlu olan ve 1889'da görev başındayken vefat eden Üryanizade Ahmet Esat Efendi, sağlığında İstanbul'un Kuzguncuk semtinde kendi yalısının (boğaz kıyısındaki köşkü) bitişiğine bu camiyi inşa ettirmiştir. Yapım yılı olarak cami girişindeki kitabede 1860 tarihi yazılıdır ve rivayete göre caminin inşası sadece 40 gün gibi kısa bir sürede tamamlanmıştır. Tamamıyla dayanıklı ceviz ağacından inşa edilen yapı, dönemin pek çok ahşap yapısında görülen ustalıkla ince işçilik barındırmaktadır. Cami fevkani (yüksekçe) tarzda planlanmış olup alt katı kayıkhane (kayık garajı) olarak taş temeller üzerine kurulmuş, üst katındaki ibadet mekânı ise tamamen ahşap olarak tasarlanmıştır. Bu sayede cami, Osmanlı Boğaz kültüründe önemli bir yere sahip olan yalı camileri geleneğini sürdürmüş; dönemin varlıklı ailelerinin kayıkla direkt camiye gelerek ibadet edebilmesine olanak tanımıştır.

Mimarî açıdan dikdörtgen planlı ve tek şerefeli minaresiyle öne çıkan Üryanizade Camii, açılışından bu yana geçen zaman içinde birkaç kez onarım görmüştür. Özellikle 2013 yılında kapsamlı bir restorasyona alınan cami, yaklaşık dört yıllık bir çalışmanın ardından 2017 yılında tekrar ibadete açılmıştır. Bu restorasyon sürecinde yapı büyük ölçüde yenilenmiş ve güçlendirilmiştir. Her ne kadar geçirdiği restorasyonlar sonrasında orijinal malzemenin bir kısmı değiştirilmiş olsa da, caminin tarihi dokusu ve estetik değeri korunmaya çalışılmıştır. Günümüzde Üryanizade Ahmet Esat Efendi Camii, hem Osmanlı sivil mimarisinin nadide bir örneği olan ahşap yapısıyla hem de Boğaz kıyısındaki konumuyla İstanbullulara ve ziyaretçilere geçmişten bir hatıra olarak yaşamaya devam etmektedir.

Yatla Keşif

Boğaz'ın eşsiz güzelliklerini keşfetmenin en keyifli yollarından biri yat kiralama ile özel bir tur yapmaktır. İstanbul Boğazı'nda gerçekleştireceğiniz böyle bir yat turu sırasında, Üryanizade Camii'ni denizden görme fırsatı bulacaksınız. Kendi rotanızı belirleyebileceğiniz özel yat gezinizde, tarihi caminin suyun kenarındaki siluetini uzaktan seyrederken şehrin gürültüsünden uzakta huzurun tadını çıkarabilirsiniz. Özellikle sabahın erken saatlerinde veya gün batımında, caminin ahşap cephesinin gün ışığıyla altın gibi parlayışı ve Boğaz'ın serin sularına vuran görüntüsü, bu deneyimi unutulmaz kılacaktır.

Yat kiralayarak Boğaz sularında süzülürken, Üryanizade Camii'nin mimari detaylarını ve çevre manzarasını çok daha yakından inceleyebilirsiniz. Kıyıya sıfır konumdaki bu zarif yapının minaresindeki oymalı şerefe detayları ve ahşap işlemeleri, denizden bakıldığında dahi seçilebilmektedir. Yatınızla yavaşça ilerlerken, caminin hemen ardındaki yeşil Kuzguncuk yamaçları ve mahalle atmosferi de gözünüze çarpacak; bu tarihi semtin güzelliğini deniz perspektifinden keşfetmiş olacaksınız. Dilerseniz kısa bir mola verip fotoğraf çekebilir, martı sesleri ve hafif dalga sesleri eşliğinde caminin huzurlu atmosferini uzaktan da olsa hissedebilirsiniz.

İstanbul'u gerçekten özel bir şekilde deneyimlemek istiyorsanız, Boğaz'ın incilerini denizden görmeyi ihmal etmeyin – bunun için yapmanız gereken tek şey Boğaz'da yat kiralayın ve rotanızı Üsküdar kıyılarına çevirin. Özel yatınızla Avrupa ve Asya yakaları arasında süzülürken, tarihi yalılar ve köşkler arasından yükselen Üryanizade Camii'ne yaklaştığınız an benzersiz olacak. Boğaziçi Köprüsü'nün altından geçip Kuzguncuk sahiline doğru ilerlerken, bu camiyi deniz üzerinden selamlayabilir, dilediğiniz noktada durup manzaranın tadını çıkarabilirsiniz. Yat kiralama ile özgürce seyahat etmenin avantajıyla, kalabalıktan uzak bir biçimde İstanbul'un bu saklı mücevherini keşfedecek; hem şehrin tarihine tanıklık edecek hem de Boğaz turunuz boyunca konforlu ve unutulmaz anlar yaşayacaksınız.