Sait Halim Paşa Yalısı, İstanbul Boğazı'nın en güzel yalılarından biridir ve önemli bir tarihi yapıdır. Yalı, Sarıyer ilçesinde, Yeniköy sahilindedir. Rıhtımındaki iki arslan heykelinden dolayı "Arslanlı Yalı" ismiyle de anılmaktadır.
Sait Halim Paşa Yalısı'nın Tarihi
Sait Halim Paşa Yalısı’nın ilk sahiplerinin Düzoğulları ailesi olduğu tespit edilmiştir. Edinilen bilgilere göre Düzoğullarından kalan yalıyı Aristarhis Ailesi tamamen yıktırarak tahmini 1863 senesinde yeniden inşa ettiriyor.
1876 senesinde Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın oğlu Prens Abdülhalim Paşa’nın mülkiyetine geçen yalı o dönemde harap halde olması ve istenilen büyüklüğe sahip olmaması sebebiyle Çanakkaleli mimar-kalfa Petraki Adamandidis’e bugünkü şekliyle yeniden yaptırıldı.
1890 senesinde Abdülhalim Paşa’nın vefat etmesinden sonra yalı Paşa’nın dokuz çocuğuna kaldı. Sait Halim Paşa, kardeşlerine ait hisselerin tamamını satın alarak 1894 yılında yalının sahibi oldu.
Sait Halim Paşa, Osmanlı Devleti'nde 1913-1917 yılları arasında sadrazamlık yapmış ve aynı zamanda I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu'nun Almanya ile ittifak kurmasında önemli rol oynamıştır. Paşa'nın ölümünden sonra da yalı varislerine kalıyor.
1968 senesinde Turizm Bankası'na satılan Sait Halim Paşa Yalısı bir süre yalnızca yabancıların alındığı kumarhane olarak kullanıldı.
1974 senesinde tadilattan geçen yalının, asıl büyük renovasyonu 1980-1984 yılları arasında, Turizm Bankası tarafından TAÇ (Türkiye Anıt ve Çevre Koruma) Vakfı’na yaptırıldı.
Turizm Bankası 1989’da Türkiye Kalkınma Bankası’na dönüştürülünce Sait Halim Paşa Yalısı’nın yeni sahibi Türkiye Kalkınma Bankası oldu. Bu dönemde yalının bahçesi yaz aylarında restoran olarak işletilerek odalarının bir bölümü müze haline getirildi. Başbakanlık yazlık konutu olarak da kullanılan Sait Halim Paşa Yalısı zaman zaman resmi toplantılara da ev sahipliği yaptı.
1995 senesinde, Başbakanlık resmi konuk evi olarak kullanılırken yangın çıktı ve sonrasında başlatılan restorasyon çalışmaları 2002 yılında tamamlandı. Prof. Dr. Doğan Kuban liderliğinde, yedi danışmanın denetiminde yapılan çalışmalar sırasında yalı, yangından önceki haline göre değil de inşa edildiği 1860’lı yıllardaki haline göre restore edilerek, 2005 yılında 49 seneliğine kullanım hakları özel sektöre devredildi.
Sait Halim Paşa Yalısı günümüzde etkinlik ve davetlerin vazgeçilmez mekanlarından biri haline gelmiştir.
Sait Halim Paşa Yalısı'nın Mimarisi
Sait Halim Paşa Yalısı, genel olarak Neo-Klasik ve geleneksel Osmanlı mimarisinin birleşimini sergilemektedir. Neo-Klasik tarz, yalının simetrik ve sütunlu cephelerinde kendini gösterirken, Osmanlı tarzı ise ince ahşap işçiliği, zengin süslemeler ve iç mekân detaylarında fark edilmektedir.
Sait Halim Paşa Yalısı, Boğaz'a bakan geniş bir cephesi ve denize doğru uzanan bir rıhtımı ile dikkat çekicidir. Yalının konumu, İstanbul Boğazı'nın güzelliğini en iyi şekilde yansıtmaktadır. Büyük pencereler Boğaz manzarasını içeri alacak şekilde düzenlenmiştir. Yalının denize açılan cephesi ve geniş rıhtımı, dönemin tipik Osmanlı yalılarının karakteristik özelliklerindendir.
Sait Halim paşa Yalısı'nın yapımında ahşap ön plana çıkmaktadır. Dış cephede ve iç mekânlarda kullanılan ahşap, dönemin zarif işçiliğini yansıtan detaylarla bezenmiştir. Ahşap paneller, tavan süslemeleri ve kapılardaki ince işçilik, yalının zarafetini artırmaktadır. İç mekânlar, yüksek tavanlar ve geniş salonlarla dikkat çekmektedir. Tavanlarda kullanılan ince süslemeler, oymalar ve desenler, yalının zenginliğini ve görkemini vurgulamaktadır. Her bir oda, farklı işlevlere göre tasarlanmış olup, döneminin yaşam tarzını yansıtan odalar ve salonlarla donatılmıştır.
Sait Halim Paşa Yalısı'na Nasıl Gidilir
Sait Halim Paşa Yalısı'na gitmek için
yat kiralama hizmeti almak, İstanbul Boğazı'nın güzelliklerini keşfetmek isteyenler için harika bir seçenektir.
İstanbul'da birçok yat kiralama şirketi boğaz turu düzenleyerek sizi yalıya ulaştırabilir ve firmamız bunlar içinde en güvenilir olanlardandır.
Yılın her dönemi saatlik ya da günlük olarak yat kiralama hizmeti alıp Sait Halim Yaşa Yalısı'ndaki bir davete katılabilir ya da yattan inmeden önünden geçerken hatıra fotoğrafları çekebilirsiniz.